بسیج ار دیگاه نظام اسلامی و رهبری
بسیج مایه عزت کشور و نظام است. چرا؟ چون معنای بسیج حضور متن مردم در عرصه های فعالیت های اساسی برای ملت و کشور است. هر دولتی و هر کشوری وقتی مردم را داشته باشد، هر جایی که متن مردم حضور پیدا کنند و مردم حرکت بکنند به یک سمتی، پیروزی قطعی است؛ (این) یک چیز مسلم است.
آنجایی کشورها ضربه می خورند، شکست می خورند که مردمشان در صحنه نباشند یا وحدت عمل نداشته باشند. آنجایی که مردم در صحنه اند و پیوند و اتحاد میان آحاد مردم هست، پیروزی و پیشروی قطعی است.
بسیج یک چنین نمونه ای است؛ مظهری است از همین حضور مردمی در صحنه و پیوند مردم با یکدیگر؛ به این چشم به بسیج باید نگاه کرد.
1- اهل ارتباط با خدا
اولین شاخص در توصیف بسیجیان، ارتباط ویژهای است که بین ایشان و خداوند متعال وجود دارد. بسیجی با خدامحوری آغاز میشود و دیگر شاخصههای آن نیز شاخهای از ریشه آن است. به واقع روح و جوهره نگرش بسیجی با توحید و وحدانیت و ارتباط با خالق هستی آغاز میشود و کار و تلاش برای رضای اوست که معنا مییابد. رهبر معظم انقلاب اسلامی در وصف بسیجیان میفرماید:
یک ویژگی این است که در بسیج ملت ایران، مایهی اصلی، ارتباط با خداست.
2- اهل اخلاص در عمل
شاخص دیگر برای شرح نگرش بسیجی اخلاص است. بدین معنا که عمل جهادی و حضور بسیجیان در صحنه نه برای کسب قدرت و یا منافع شخصی و مادی و یا رضایت دیگران، بلکه تنها مبتنی بر انجام وظیفه و کسب رضای الهی صورت میگیرد. در این نگرش، اگر عملی مبتنی بر اخلاص صورت نگیرد، بیارزش بوده و پذیرفته نخواهد بود.
3- اهل کار برای رضای خدا
بسیجی برای خدمت طلب مزد نداشته و منتی بر جامعه ندارد. بسیجی در عمل جهادی خود با خدا معامله کرده است و ارزش و اجر کار او قابل پرداخت با پاداشهای دنیوی نیست.
4- اهل گمنامی و بی نشانی
بسیجی از آنجا که رفتارش را با اخلاص و تنها برای خدا انجام میدهد، منطقی است که به دنبال نام و نشان نبوده و از هرگونه شهرت و تبرج دوری گزیند
5- اهل حضور در صحنه
یکی از مهمترین شاخصههای نگرش بسیجی، مساله حضور در صحنه است.
6- اهل عمل مجاهدانه
مؤلفه دیگری که ماهیت تلاش و کوشش بسیجی را از دیگر تلاشها و فعالیتهای مشابه متمایز میسازد، آن است که تلاش بسیجی عملی جهادی است که برای مقابله با اقدامات دشمن و مهار ترفندهای آن صورت میگیرد. به واقع عمل بسیجی جهدی خالی از جهت و تلاشی بدون هدف نیست، بلکه مبارزهای است عملی برای مقابله با دشمن و دفاع از اسلام و آرمانهای انقلاب اسلامی. 7- اهل زندگی شهادت طلبانه
عمل مجاهدانه توام با خطراتی است که مجاهد فی سبیل الله آن را پیش از آغاز حرکت انتخاب کرده و به جان خریده است. به واقع زندگی مجاهدانه با نوعی "مرگ آگاهی" همراه است و اوج و کمال خودرا در "شهادت در راه خدا" تعریف میکند. به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی: "بالاترین خطر برای انسان، جان باختن است. در مکتب بسیج، نام این جان باختن "شهادت" است. شهادت بالاترین ارزش عاشورایی انسان و بالاترین ارزش در معیار ارزشهای معنوی است
8- اهل تلاش عاشقانه و مومنانه
شاخصه مهم در بررسی نگرش بسیجی آن است که حضور در میدان مقابله با دشمنان از روی اجبار و اکراه نیست، بلکه نوعی حرکت عاشقانه و مخلصانه است که از روی شوق و ایمان، و اراده، انتخاب شده است.
9- صاحب اراده و همت بلند
یکی دیگر از مؤلفههای که موجب ممتاز شدن بسیجی در جامعه اسلامی و موفق بودن آن در همه عرصههایی که ورود مییابد است، آن است که حرکت بسیجی مبتنی بر همت و اراده بلند شکل میگیرد. جهانبینی و تربیت بسیجی از او انسانی با همت ساخته که در برابر سختی ها تاب میآورد و تلاش و مبارزه را بر عافیتطلبی ترجیح میدهد
10- پیشرو بودن و خط شکنی
ویژگی ممتاز دیگر بسیج پیشرو بودن است. جرات و جسارت حضور در عرصههایی که تا به حال کسی بدان وارد نشده است، تنها برای ارادههای بلندی ممکن است که دل در گرو ایمان الهی داشته و از غیر خدا ترسی ندارد. و در این میان بیشک بسیج خط شکن میادین خطرناک و عرصههای درنوردیده نشده است و این حقیقتی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی بدان چنین اشاره میکنند: "بسیجی یک فرهنگ است و اگر بخواهیم این فرهنگ را در یک جمله تعریف کنیم، باید بگوییم پیشرو بودن در همهی عرصههای اساسی زندگی
ایشان در جایی دیگر میافزایند: "بعد از دوران جنگ هم در همهی حوادث، بسیج جلودار بوده است، پیشرو بوده است، خط شکن بوده است. اگر بحث اقتدار سیاسی و ایستادگی سیاسی مطرح بوده، این جریان عظیمِ بسیج مردم در سرتاسر کشور این شعار را تثبیت کردند، به رخ دنیا کشیدند؛ اگر بحث فرهنگی بوده است، اگر بحث سازندگی بوده است، چقدر در سرتاسر این کشور کارهای عظیم به وسیلهی نیروهای بسیجی انجام گرفت.
11- دغدغهمندی و مسئولیتپذیری
یکی دیگر از شاخصههای نگرش بسیجی دغدغهمندی و مسئولیت پذیری است. بسیجی فردی عافیتطلب و غیر مسئول در قبال جامعه نیست. بسیجی از کنار معضلات و نابسامانیها به سادگی نمیگذرد، بسیجی دردمندی است که کمبودها و تبعیضها خواب راحت را از او گرفته و او را به میدان مبارزه با آن کشانده است.
یک سیاستمدار بسیجی، یک نظامی بسیجی، یک دانشجوی بسیجی، یک روحانی بسیجی، یک کشاورز بسیجی، یک کارگر بسیجی، یک محقق و دانشمند بسیجی، یک استاد بسیجی، از همهی قشرها یک بسیجی، آن کسی است که مقدورات و امکان خود را در راه هدفهای عظیم این ملت به میدان میآورد؛ خود را سهیم میکند؛ خود را مسؤول میداند و مایل نیست کنار بنشیند، تا دیگران تلاش کنند، او هم نگاه کند؛ یا آنجایی که سودمند است، سودش را ببرد؛ و یا تا یک گوشهاش ساییده شد، بنا کند به ایراد گرفتن و اعتراض کردن؛ اینجور انسان هم در جامعه داریم؛ بسیجی آن کسی است که اینگونه نیست
و همین روحیه بسیجی است که او را به عنوان یک عدالتخواه در جامعه، میداندار مبارزه با فقر و فساد و تبعیض میکند. به فرموده رهبری: "بسیجی عدالتطلب است. عدالتطلبی فقط این نیست که انسان شعار عدالتطلبی بدهد؛ نه، باید این را واقعاً بخواهد. عدالتطلبی به این نیست که انسان رودرروی کسی بایستد و بگوید تو عدالتطلب نیستی؛ نه، این، ساز و کار دارد. باید جامعه به نقطهیی برسد که سیاستهای عدالتطلبانه در آن طراحی شود و دستگاه اجرایی طوری باشد که سیاستهای عدالتطلبانه فرصت عملیاتی شدن و اجرایی شدن پیدا کند.
12- آرمانخواهی توام با عملگرایی
بسیجی آرمانگراست و به دنبال تحقق آرمانهای الهی در جامعه است، اما نه آرمانگرایی که تنها در شعارگرایی تجلی کند. بلکه آرمانگرایی که برای دستیابی به اهداف و آرمانها با تدبیر و عقلانیت و توجه به مقتضیات زمان و ضرورتها و واقعیتهای جامعه، برای تحقق آرمانها برنامهریزی و تلاش میکند. به همین خاطر است که رهبری در تبیین ویژگی بسیج میفرمایند: بسیج یعنی حرکت عظیم ملت ایران، همراه با آگاهی؛ احساس آمیختهی با عقلانیت؛ حرکت و عمل آمیختهی با مبنای فکری؛ عملگرایی همراه با آرمانگرایی و دیدن افقهای دوردست؛ اینها مجموعهیی است که ذهنیت و هویت بسیج را تشکیل میدهد.
13- اهل بصیرت
مؤلفه دیگر بسیجی آن است که اهل فهم و صاحب بصیرت است. به معنای آن که وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خود را میشناسد و با تکیه بر شاخصهها و آموزههای اسلامی، میتواند پدیدههای سیاسی- اجتماعی را فهم کند و مورد ارزیابی قرار دهد.
14- دشمن شناس
دشمنشناسی، مولفه برجسته دیگری در نگرش بسیجی است. بسیجی از آنجا که جهان بینی خود را مبتنی بر آموزههای اسلام ناب محمدی(ص) شکل داده است، به دشمن و ترفندهای او بیش از دیگران حساس است. بسیجی کسی است که با چشمانی باز و هوشیاری تمام از دشمن غفلت نورزیده و خشم و کینه انقلابی خودرا برای مقابله با آن در سینه نگه داشته است.
15- نظم و انضباط
بیشک تحقق آرمانها بدون داشتن برنامه ریزی و نظم و انضباط محقق نخواهد شد. لذا بسیجی در عمل مجاهدی است که مبتنی بر نظم و انضباط حرکت میکند. البته از آنجا که تلاشگری معطوف به هدف است و برای تحقق آرمانها و دفاع ار ارزشها با همه توان وارد میدان میشود، در صورت رسیدن به بن بست، راههای متعددی را مرور و بررسی میکند، و با اولین مانع در جا نزده و کناره گیری نمیکند.
16- اعتدال گرایی
مؤلفه دیگری که میتوان از آن به عنوان یکی از شاخصههای رفتاری نگرش بسیجی یاد کرد، اعتدالگرایی است. به واقع با افراطیگری و تفریطگرایی نمیتوان آرمانهای الهی را محقق کرد، چرا که راه به انحراف و انحطاط دارد.
17- فعال و با نشاط
مجموعه شاخصههای برشمرده از بسیجی یک انسان پرتحرک و بانشاط میسازدکه امیدوارانه و با توکل به خداوند متعال وارد عرصههای مختلف شده و به محیط نیز حرکت و حیات میبخشد. به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی: "اگر بتوانید بسیج را هرچه فراگیرتر کنید و دلهای بیشتر و نشاطِ متراکمتری را وارد این صحنهی عمل بکنید، آیندهی این کشور تضمینشدهتر است.
18- پاسدار خطوط فاصل
و کلام آخر اینکه فرهنگ بسیج را امام خامنهای اینگونه ترسیم میفرمایند: "بسیج سیاسى است، اما سیاستزده نیست، سیاسىکار نیست، جناحى نیست؛ بسیج مجاهد است، اما بىانضباط نیست، افراطى نیست؛ بسیج عمیقاً متدین و متعبد است، اما متحجر نیست، خرافى نیست؛ بسیج بابصیرت است، اما از خود راضى نیست؛ بسیج اهل جذب است - گفتهایم جذب حداکثرى - اما اهل تسامح در اصول نیست؛ بسیج غیور است، پاسدار خطوط فاصل است؛ بسیج طرفدار علم است، اما علمزده نیست؛ بسیج متخلق به اخلاق اسلامى است، اما ریاکار نیست؛ بسیج در کار آبادکردن دنیاست، اما خود اهل دنیا نیست.